Koorts
Eigenlijk is koorts geen ziekte op zich, enkel een waarschuwingssignaal dat er iets niet goed gaat in ons lichaam.
Het is oké om koorts te verminderen als het oncomfortabel is, maar het helpt ook om ons te beschermen. Koorts vecht voor ons lichaam, niet tegen ons. De meeste kinderen en volwassen kunnen het ook goed verdragen.
Kom meer te weten over koorts, de mogelijke oorzaken, onze geneesmiddelen en ons advies om koorts snel te verlichten.
Inhoud artikel
Koorts begrijpen
Vanaf welke temperatuur heb je koorts?
Alles hangt af van de manier waarop we ze meten. De meest betrouwbare temperatuurmeting is voor jonge kinderen rectaal en oraal voor de anderen (waarbij men de mond gesloten houdt).
| Meting | Kind (°C) | Volwassenen (°C) |
|---|---|---|
| Oraal | 37,5 | 37,7 |
| Rectaal | 38 | 37,5 |
| Via de oksel | 37,2 | 37,2 |
En ten slotte, weet dat de temperatuur op het einde van de namiddag en ’s avonds hoger is dan ’s morgens. Koorts benadrukt enkel de normale temperatuursschommelingen in de loop van de dag.
Wat gebeurt er met ons lichaam als we koorts hebben?
Om een constante temperatuur van 37 °C te houden, moet ons lichaam de warmteproductie en het warmteverlies kunnen controleren. Deze controle gebeurt in het gebied van de hersenen dat we de hypothalamus noemen. De hypothalamus krijgt veel informatie over de inwendige warmte van ons lichaam: hij controleert permanent de warmte van het bloed en van de buik.
Alle mechanismen voor temperatuursregeling van ons lichaam spelen een rol bij koorts. Om verschillende redenen en door ingewikkelde mechanismen zal de thermostaat van de hypothalamus zich regelen op een hogere temperatuur dan onze ideale temperatuur van 37 °C.
Laten we 39 °C nemen. Onze lichaamstemperatuur is te laag ten opzichte van deze regeling op 39 °C, dus de “verwarming” komt op gang. We voelen ons dan erg koud, onze huid voelt koud aan en we beginnen te rillen.
Koorts: een waarschuwingssignaal en een beschermingsmechanisme van het lichaam
Koorts heeft een slechte reputatie. Onze eerste reflex is de koorts te onderdrukken. Eigenlijk is koorts geen ziekte op zich, enkel een waarschuwingssignaal dat er iets niet goed gaat in ons lichaam. We moeten koorts behandelen als hij te hoog wordt en een onmiddellijk en vitaal gevaar vormt. Het is absoluut noodzakelijk dat koorts wordt behandeld bij gevoelige personen – zoals baby’s, hartpatiënten en diabetici.
Maar koorts heeft ook zijn nut. Het is een nuttige verdedigingsreactie van ons lichaam tegen de infectie. Door het metabolisme te verhogen, creëert hij omstandigheden die eigen zijn aan de activering van de verdedigingsmechanismen van ons lichaam.
Hij vormt het lichaam ook om tot een minder gunstige omgeving voor de snelle vermenigvuldiging van deze ziekteverwekkende kiemen die gemakkelijker door ons natuurlijk afweersysteem worden verwijderd als ze minder talrijk zijn. Bovendien produceren sommige bacteriën zeer toxische bestanddelen die door de warmte geneutraliseerd zullen worden.
Koorts heeft dus meer ongemakken en risico’s dan voordelen. Koorts moet elke keer als het nodig is worden behandeld.
De meeste kinderen en volwassenen kunnen koorts goed verdragen.
Is koorts gevaarlijk?
Een klein percentage kinderen (2 tot 5 %) krijgt stuipen. Stuipen treden meestal op bij kinderen van 6 maanden tot 6 jaar oud en meer bij jongens dan bij meisjes.
Stuipen worden niet veroorzaakt door de hoge temperatuur of de duur ervan, maar wel door de snelheid waarmee de temperatuur stijgt of daalt. De aanval duurt niet langer dan 15 minuten en vaak minder lang. Het lichaam verstijft, de armen en de benen beginnen te trillen, het kind is buiten bewustzijn. Het kan plassen of stoelgang hebben tijdens de aanval of zelfs braken. Je moet niet proberen om tussen te komen, behalve verhinderen dat het kind zich kwetst.
Dafalgan heeft een breed gamma aan geneesmiddelen, elk met hun eigen werkingssnelheid:
- Zoek je snelle pijnverlichting? Dafalgan Forte 1g bruistabletten werken twee keer sneller dan droge tabletten en geven al binnen 20 minuten1 verlichting. Voor patiënten met acute pijn biedt deze bruistablet snelle en effectieve verlichting.
- Voor wie de voorkeur geeft aan traditionele (droge) tabletten, zijn er de Dafalgan Forte 1g droge tabletten. Ze bieden verlichting binnen 45 minuten1. Deze optie is geschikt voor degenen die op zoek zijn naar een effectief pijnstillend effect2 en die de voorkeur geven aan een meer traditionele, dunne, gecoate tabletvorm die gemakkelijk door te slikken is.
- Onderweg of geen water bij de hand om een tablet in te nemen? Dan is Dafalgan Instant Forte 1g granulaat in zakjes de oplossing. Deze lossen snel op en beginnen binnen 30 tot 60 minuten3 te werken. Dafalgan Instant Forte 1g is geschikt voor mensen onderweg of die niet gemakkelijk toegang hebben tot water om een tablet in te nemen.
1 Gemiddelde tijd om het effect waar te nemen
2 Nielsen J-C. et al; « A comparison of the hypoalgesic effect of paracetamol in slow-release and plain tablets on laser induced pain ». Br. J. Clin. Pharmacol. 31, 267-270; 1991
3 Maximale plasmapiek
Dit geneesmiddel vervolledigt het Dafalgan-gamma.
Cafeïne versterkt het pijnstillende effect van paracetamol, versnelt de opname en verlengt de werking ervan. Het wordt daarom gebruikt bij de behandeling van pijn en/of koorts wanneer 1g paracetamol niet meer voldoende is1.
De combinatie paracetamol en cafeïne, Dafalgan Plus Cafeïne, verlicht pijn op een vergelijkbare manier als de drievoudige combinatie van paracetamol met cafeïne en aspirine2.
Dafalgan Plus Cafeïne kan ook worden ingenomen bij een pijnlijke menstruatie en/of acute hoofdpijn.
1 Werkzaamheid met het equivalent van 2 tabletten Dafalgan® Plus Cafeïne vergeleken met 1 tablet paracetamol 1G. Bron: Renner B. et al 2007.
2 Migliardi JR et al. Clin Pharmacol Ther 1994; 56: 576-86 Caffeine as an analgesic adjuvant in tension headache
De ernst van de koorts hangt niet direct samen met de ernst van de aandoening.De ernst van de koorts hangt niet direct samen met de ernst van de aandoening.
Wat zijn de oorzaken van koorts?
Wanneer raakt onze interne thermostaat verstoord?
De meest voorkomende reden is een infectie, die veroorzaakt kan worden door een virus, zoals de griep, of een bacterie, zoals bij een keelontsteking. Tijdens infecties komen er door de interactie van afweercellen bepaalde stoffen vrij die een invloed kunnen hebben op onze interne thermostaat.
Dezelfde stoffen komen ook vrij wanneer de afweercellen van ons lichaam worden geactiveerd in hun strijd tegen vreemde lichamen of kankercellen, en tijdens ontstekingsreacties die typisch zijn voor sommige ziekten. Het is de taak van de arts om alle mogelijke oorzaken te overwegen. De ernst van de koorts hangt niet direct samen met de ernst van de aandoening. Daarnaast ondervindt onze interne thermostaat ook invloed door de veroudering.
Jonge kinderen kunnen snel een hoge koorts ontwikkelen, terwijl ouderen in vergelijkbare omstandigheden vaak een lagere koorts ervaren.
“Men moet meer dan 2 uur wachten alvorens paracetamol zijn maximale werking bereikt.”
Hoe kan je koorts verlichten?
Het gebruik van paracetamol bij de behandeling van koorts
Paracetamol beïnvloedt direct onze interne thermostaat door de temperatuur te verlagen. Het is geschikt voor voorschrift aan jonge kinderen (die geen acetylsalicylzuur mogen innemen), volwassenen en zwangere vrouwen, mits er geen contra-indicaties zijn. Het duurt meer dan 2 uur voordat paracetamol zijn volledige werking heeft bereikt.
Houd je aan de maximale doseringen en de aanbevolen tijdsintervallen tussen twee innames om te voorkomen dat er concentraties van het medicijn ontstaan die giftig kunnen zijn voor de lever.
Effecten van oraal toegediende paracetamol (15 mg/kg) bij 210 kinderen met koorts, in de leeftijdscategorie van 6 maanden tot 6 jaar (Gupta H et al. 2007)
| Meting | 2u | 4u | 6u |
|---|---|---|---|
| % vermindering van de temperatuur | 70,3% | 85,4% | 87,6% |
| % kinderen die geen koorts meer hadden | 27% | 47% | 49% |
| % verbetering van het comfort | - | 18% | 37% |
Dingen die je moet doen
- Veel water drinken
- Rust nemen
- Licht kleden
Wat je niet moet doen
- Eet geen zwaar voedsel of voedsel dat moeilijk te verteren is
- Zich niet te warm kleden en de kamer niet te veel verwarmen
Let op! Een koud bad kan de koorts verhogen.
Is het verstandig om een bad te nemen als je koorts hebt?
Het onderdompelen van de patiënt in een koud bad om de temperatuur snel te verlagen, dient zorgvuldig te gebeuren. Het is belangrijk om de watertemperatuur en de lichaamstemperatuur van de patiënt bij het ingaan van het bad te meten om een verschil van meer dan 2°C te voorkomen.
Indien het water te koud is, zullen de bloedvaten in de huid zich reflexmatig vernauwen, waardoor de warmte in het lichaam wordt vastgehouden. Als de patiënt bovendien rilt, kan de koorts eerder stijgen dan dalen.
Allan G et al, Health Technology Assessment 2009, 13: 1-62 Gupta H et al, Indian Pediatrics 2007, 44: 903-911 Dalal S et al, J Support Oncol 2006, 4: 9-16
Tandpijn
Wist je dat? Tandpijn is de voornaamste reden voor een tandartsbezoek. Maar wat is de oorzaak van kiespijn en hoe kun je de pijn verzachten? Hieronder vind je alle uitleg.
Dafalgan Forte 1g bruistabletten
Dafalgan Forte 1g bruistabletten zorgen voor pijnverlichting die twee keer zo snel intreedt als bij een droge tablet.
Legal
Dafalgan® is een geneesmiddel op basis van paracetamol. Niet langer dan 2 tot 3 dagen toedienen zonder medisch advies. Dafalgan® 500 mg is voorbehouden aan kinderen ouder dan 12 jaar en volwassenen. Dafalgan® Odis is voorbehouden voor volwassenen en adolescenten van meer dan 50 kg. Dafalgan® Forte is voorbehouden voor volwassenen en adolescenten van meer dan 50 kg. Dafalgan® Instant Forte is alleen voor volwassenen, adolescenten van meer dan 50 kg. Dafalgan® Instant 500 mg is alleen voor volwassenen, adolescenten en kinderen van meer dan 27 kg. Volwassenen en adolescenten vanaf 50 kg: maximaal 3 gram per dag bij zelfmedicatie. Dafalgan® Instant Junior is voor kinderen en jongeren tussen de 14 en 50 kg. Dafalgan® Pediatrie 30 mg/ml drank is voorbehouden voor kinderen tussen 4 kg en 50 kg. Respecteer nauwkeurig het doseersysteem tijdens toediening. Dafalgan® Pediatrie 80 mg zetpillen is voorbehouden voor kinderen van 5 tot 8 kg. Dafalgan® Pediatrie 150 mg zetpillen is voorbehouden voor kinderen van 8 tot 15 kg. Dafalgan® Pediatrie 300 mg zetpillen is voorbehouden voor kinderen van 15 tot 30 kg. Bij kinderen tot 50 kg, maximum 60mg/kg/24u. Geen langdurig gebruik zonder medisch advies. Dafalgan Plus Caffeine. Geneesmiddel met paracetamol en cafeïne. In geval van pijn, geen gebruik langer dan 5 dagen, in geval van koorts geen gebruik van meer dan 3 dagen zonder medisch advies. Dafalgan Plus Caffeine is voorbehouden voor volwassenen en adolescenten van meer dan 50 kg en ouder dan 15 jaar. Vraag raad aan uw arts of apotheker. Lees aandachtig de bijsluiter. UPSA - BE23D066-0725